Cập nhật: 15:25 GMT - thứ hai, 30 tháng 6, 2014
Sự kiện lực lượng vũ trang Hồi giáo dòng Sunni ở Iraq và Syria Isis tuyên bố hôm 29/6, thành lập một vương quốc Hồi giáo (caliphate) vì cuộc thánh chiến đang thu hút dư luận quốc tế.
Họ cũng tuyên bố thủ lĩnh của họ, Abu
Bakr al-Baghdadi, là caliph, tức vị vương đồng thời là giáo chủ
nối tiếp truyền thống từ Đấng Tiên tri Mohamad và là ‘lãnh đạo
của người Hồi giáo trên toàn thế giới’.
Các câu hỏi hiện được đặt ra
là tổ chức này chỉ tung ra một đòn chiến thuật về truyền
thông hay thực sự muốn tái lập một truyền thống đã chấm dứt
từ năm 1924, khi ‘Caliphate’ cuối cùng chấm dứt ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Đây là dạng thể chế hoàn toàn được tổ
chức theo các luật của Hồi giáo và có tham vọng làm chủ tôn
giáo này ở phạm vi toàn cầu.
BBC Tiếng Việt xin giới thiệu các ý kiến về sự kiện này.
Adam Whitnall trên The Guardian 30/6:
"Sự kiện tuyên bố thành lập ‘caliphate’ là
một động thái có ý nghĩa ý thức hệ và tôn giáo lớn. Có
định nghĩa là ‘chế độ do một vị caliph làm chủ’, thể chế mà
ISIS tuyên bố lập ra cũng coi lãnh đạo của họ, ông Abu Bakr
al-Baghdadi là lãnh tụ tinh thần của mọi người theo Hồi giáo.
Nhưng ông Charlie Cooper, nhà nghiên cứu tại viện Quilliam chuyên chống lại chủ nghĩa cực đoạn thì nói:
"Sự kiện tuyên bố thành lập ‘caliphate’ là một động thái có ý nghĩa ý thức hệ và tôn giáo lớn"
“Điều ISIS làm đang tạo ra vấn đề hết sức
phức tạp về ý thức hệ và tôn giáo, và cũng là một thách
thức lớn cho al-Qa’ida, và tổ chức này có thể sẽ tìm cách
giành lại tính chính danh.”
“Sẽ có nhiều lời phê phán từ những người
nói rằng việc tuyên bố thành lập ‘caliphate’ là quá sớm, nhưng
ISIS đã biến hóa nhanh mấy năm qua và nay đang có sự tôn sùng
cá nhân ông Baghdadi trên các mạng xã hội tiếng Ả Rập.”
“Ông ra rất nổi tiếng và có thể gây ra
chuyện nhóm al-Qaeda hay các nhóm khác đặt câu hỏi họ có muốn
chiến đấu cho ông ta hay không.”
Đài France 24:
"Lãnh đạo ISIS gọi vương quốc Hồi giáo
của họ là “giấc mơ biến thành hiện thực trong mọi trái tim
người Hồi giáo” và là “hy vọng cho mọi chiến binh Hồi giáo
jihadist”.
Quốc vương Ả Rập Saudi đã lên tiếng cảnh báo về ISIS (hình bên)
Họ cũng yêu cầu “tất cả người Hồi giáo tuyên thệ trung thành với vị caliph”.
Kể từ sau khi Đấng Tiên tri Mohammed qua
đời, ‘caliph’ là chức danh chỉ những vị vương, hoặc ‘emir’ của
mọi tín đồ Hồ giáo.
Trong lịch sử Hồi giáo, sau khi Đấng Tiên tri Mohammed qua đời có bốn vị caliph kế tiếp, và Đế chế Hồi giáo Omayyad đã trải qua thời kỳ hoàng kim từ 661 đến 750 và sau đó là đế chế của triều đại Abbasid, từ 750 đến 1517.
Mohamed Yehia, BBC Ả Rập:
Chữ 'caliphate' trong tiếng Ả Rập có nghĩa
đen là quá trình chọn lựa ra một vị vừa là quân vương, vừa
là giáo chủ (Caliph) cho tất cả người Hồi giáo trên thế giới.
"Nhưng 'caliphate' cũng chỉ hệ thống chính trị bắt đầu từ sau khi Đấng Tiên tri Mohammed qua đời,
"Đế chế Ottoman là 'caliphate' cuối cùng
và bị phái dân tộc chủ nghiã thế tục Thổ Nhĩ Kỳ, đứng đầu
là Mustafa Kamal Ataturk xóa bỏ năm 1924.
"ISIS nay đang tìm cách phục hồi lại ý
nghĩa của khái niệm Hồi giáo thuần tuý này và tự cho mình
là đại diện cao nhất của mọi tín đồ Hồi giáo.
Ít có khả năng các cộng đồng Hồi giáo thế giới sẽ tuân phục 'caliphate' ở Iraq
"Sự kiện việc tuyên bố lập 'caliphate' từ
một nhóm Hồi giáo cực đoan dòng Sunni sẽ không được Iran và
các tín đồ Hồi giáo dòng Shia hay Ả Rập Saudi công nhận.
"Bản thân Ả Rập Saudi đã tự cho mình vai
trò nước bảo trợ và bảo vệ cho các điểm thiêng liêng nhất của
Hồi giáo.
"Các quốc gia Hồi giáo ôn hòa và các cộng đồng theo Islam trên thế giới cũng sẽ bác bỏ sự tuyên bố của ISIS.
"Các chính phủ trong vùng đều coi một
chính quyền tự phong xuất hiện tại Iraq và gọi mình là Nhà
nước Hồi giáo là một mối đe dọa.
"Nay ISIS trên thực tế đã kiểm soát một
phần của Syria và Iraq và đang đe dọa các quốc gia trong vùng
như Li-Băng, Jordan, Ả Rập Saudi.
"Iran không bị đe dọa trực tiếp vì có thừa đủ sức mạnh đập tan bất cứ cuộc xâm lấn lãnh thổ nào.
"Nhưng tự xưng là 'Vương quốc Hồi giáo duy
nhất', ISIS muốn thu hút thêm quân tình nguyện và củng cố rồi
mở rộng địa bàn họ làm chủ.
"Nay, họ yêu cầu mọi người Hồi giáo tuyên bố trung thành với vị Giáo chủ mới.
"Điều này sẽ khiến cho al- Qaeda và các nhóm thân hữu khó xử và sẽ buộc phải lựa chọn."
Đọc thêm:
Abu Bakr
al-Baghdadi, người được Isis tôn là lãnh đạo Nhà nước Hồi giáo,
xuất hiện trong một đoạn video giảng đạo. 06.07.14
Phiến quân ISIS 'săn lùng' người chống đối
ISIS đang săn lùng những ai chống lại phiến quân hoặc không thuộc dòng Sunni, những người tỵ nạn nói với BBC. 04.07.14
No comments:
Post a Comment