Thursday, June 27, 2013

Debate suppressed in Vietnam, questions on Japanese cooperation - Việt Nam – cuộc thảo luận bị hủy bỏ, những câu hỏi về quan hệ Việt-Nhật

Debate suppressed in Vietnam, questions on Japanese cooperation

Việt Nam – cuộc thảo luận bị hủy bỏ, những câu hỏi về quan hệ Việt-Nhật

June 25, 2013

Professor at Daito Bunka University

Ari Nakano is a professor at Daito Bunka University. She did her postgraduate work at Keio University and earned her Ph.D. Her areas of expertise are Vietnamese politics, diplomacy and human rights.

This year marks the 40th anniversary of diplomatic relations between Japan and Vietnam. When Prime Minister Shinzo Abe visited Vietnam in January, the two countries confirmed that their relationship had grown into an even greater "strategic partnership" and agreed to continue cooperating on constructing nuclear power plants and developing rare earths resources.

However, many problems have surfaced concerning recent resources and energy development in Vietnam. Simply looking at the progress thus far, there is major cause for concern over the construction of nuclear power plants there.

Japan's Prime Minister Shinzo Abe, right, and his Vietnamese counterpart Nguyen Tan Dung review the guard of honor during a welcoming ceremony at the Presidential Palace in Hanoi, Vietnam, Wednesday, Jan. 16, 2013. (AP file Photo)

The ongoing bauxite mining and alumina production financed by Chinese firms in the south-central highlands of Vietnam is a large-scale project on par with nuclear power plant construction. Yet this project was agreed on by the leaders of the Chinese and Vietnamese communist parties behind closed doors, and it began without any deliberations in Vietnam's National Assembly.

No environmental impact assessment reports have been released, and some have pointed out that the project is in violation of the law. Due to the lack of transparency in the decision-making process, as well as any obligation for the government to explain the details of the project, an organized opposition movement led by Vietnamese intellectuals has grown, and the bauxite venture has galvanized action demanding democracy and disclosure.

 
LITTLE EXPLANATION OF BAUXITE MINING PROJECT


I interviewed people in farming villages in Dak Nong and Lam Dong provinces, where bauxite resources are being exploited, but none of the residents had received any clear explanations on the bauxite mines and construction and expansion of alumina refineries, nor on land seizure plans, compensation and the like. Although villagers have complained to companies and government agencies about harm from construction sites such as sediment runoff, wastewater, noise and shaking, no substantial measures have been taken.

Companies have also failed to pay some construction workers' wages due to "budget shortages." Many of them are migrant workers from outlying areas, a good number of whom apparently did not return to the workplace after the New Year's holidays because the work is not stable. The government's story, that the development provides jobs and occupational training opportunities to communities and contributes to growing the local economy, has not been substantiated. The Ministry of Industry and Trade, which oversees the project, stresses that it is "respecting the lifestyles of local residents," but it is undeniable that the reality is significantly different.

Meanwhile at the alumina refinery in Lam Dong province, which was supposed to begin production in 2010, the initial construction plan has been pushed back two years. Twice now a decision has been made to postpone bringing the refinery online.

As the project management office explains, the reasons for the delays are the complex technical requirements of alumina production, "errors" in some processes that have made production unstable and the slow pace of land seizures. An expansion is also planned at Ke Ga Port in Binh Thuan province to transport the alumina, but construction had not moved forward even five years after the government granted permission in 2007, and this past February, the project was finally canceled. There has also been no progress on expanding roads and reinforcing bridges that connect the refinery with the port. The project is clearly a failure, yet what is unclear is who holds responsibility for it.

Criticism has grown over the failure of various large-scale projects, such as bauxite development, as well as the corruption of state-owned enterprises. This has pressured the government to respond, so in March it convened a meeting in which "ministers will answer the people's questions." When asked about the stalled bauxite development, Vu Huy Hoang, minister of Industry and Trade, said the reasons for the failure were that it was "a first-time trial in Vietnam," that Vietnam had "no experience managing such an enormous amount of funds (worth tens of billions of dollars)" and that the project "has complex technical requirements." The same could also be said of nuclear power plant construction.

Early this year I organized a conference in Hanoi on resource development and environmental policy, with the help of the Vietnamese Ministry of Industry and Trade as well as Japanese universities and research institutes. However, the ministry flatly refused to put the bauxite development problem on the agenda and would not allow experts or intellectuals critical of the project to attend. It would not even accept participation by the Vietnamese Ministry of Natural Resources and Environment, which is tasked with dealing with environmental issues. I wanted to create an opportunity for promoters and critics of the project to sit at the same table and engage in an open discussion, but from the planning phase our attempts were doomed.

 
OPPOSITION TO NUCLEAR PLANT CONSTRUCTION AND UNLAWFUL ARRESTS


Vietnamese intellectuals who continue to oppose bauxite development are also sharing information on the Chernobyl and Fukushima No. 1 nuclear power plant accidents and voicing their opposition to nuclear power plant construction projects that Russia and Japan are carrying out in Ninh Thuan province. But the central figures are already under surveillance by the Vietnamese public security service, which has unlawfully arrested some and searched their homes.

The prevailing trend in the countries of the world is to try and achieve inclusive governance on resolving problems related to major resource and energy development projects. This involves putting the government and companies, local residents and ethnic minorities, as well as experts, intellectuals, citizens, NGOs, international institutions and such, on an equal footing. The Vietnamese government, however, which says it has a foreign policy of "active involvement in the international community," is in fact moving in the opposite direction. In the more than 20 years during which I have observed this country, the Vietnamese government's predisposition to try and cover up inconvenient truths is fundamentally unchanged. The construction of the nuclear power plants, wrapped in a political climate with inadequate disclosure of information and the suppression of free speech, is already plagued with serious problems before they can even produce technological or economic results. Japan needs to understand the situation in Vietnam and then reconsider how to cooperate with such a partner.

 

28/06/2013

Việt Nam – cuộc thảo luận bị hủy bỏ, những câu hỏi về quan hệ Việt-Nhật

Ari Nakano
Báo Asahi Shimbun Ngày 25 tháng Sáu năm 2013

clip_image002
Ari Nakano Giáo sư Đại học Daito Bunka

Ari Nakano là giáo sư tại Đại học Daito Bunka. Bà là nghiên cứu sinh tại đại học Keio và đoạt bằng Tiến sĩ tại đây. Các lĩnh vực chuyên sâu của bà là Chính trị, Ngoại giao và Nhân quyền 
ở Việt Nam.

Năm nay đánh dấu năm thứ 40 thiết quan hệ ngoại giao giữa Nhật Bản và Việt Nam. Khi thủ tướng Shinzo Abe thăm Việt Nam vào tháng Giêng, hai quốc gia khẳng định quan hệ hai bên đã nâng cao đến tầm “đối tác chiến lược” và đồng ý tiếp tục hợp tác xây dựng các nhà mày điện hạt nhân và phát triển các nguồn đất hiếm.

Thế nhưng, nhiều vấn đề đã xuất hiện liên quan đến những nguồn lực mới đây và việc phát triển năng lượng tại Việt Nam. Nếu chỉ nhìn đơn giản sự tiến bộ cho tới lúc này thì thấy có nguyên nhân lớn liên hệ tới việc xây dựng nhà máy điện hạt nhân ở đây.

clip_image004
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, bên phải, và thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng duyệt đội danh dự tại lễ tiếp đón tổ chức tại Phủ Chủ tịch ở Hà Nội, Việt Nam, thứ Tư 16 tháng 1, 2013. (AP)

Việc khai thác mỏ bô xit và sản xuất alumina đang tiến hành do các công ty Trung Hoa tài trợ tại Tây Nguyên Việt Nam là một dự án tầm cỡ lớn ngang tầm với việc xây dựng nhà máy điện hạt nhân. Song dự án này đã được ký kết bí mật bởi các nhà lãnh đạo hai đảng cộng sản Trung Quốc và Việt Nam, và công việc được bắt đầu mà không có bàn bạc gì cả tại Quốc hội Việt Nam.

Không đưa ra được các báo cáo tác động môi trường, và có ý kiến cho rằng dự án này vi phạm luật pháp. Do thiếu minh bạch trong tiến trình ra quyết định cũng như không buộc được chính phủ phải giải thích các chi tiết của dự án, nên một phong trào đối lập có tổ chức do trí thức Việt Nam lãnh đạo đã lớn mạnh lên, và cuộc phiêu lưu bô xit này đã gắn kết hành động đòi dân chủ và đòi công khai mọi chuyện.

ÍT LÝ GIẢI ĐƯỢC VỀ DỰ ÁN KHAI THÁC MỎ BÔ XIT

Tôi đã phỏng vấn nhiều người ở các làng làm nông nghiệp tại các tỉnh Đắc Nông và Lâm Đồng, nơi các nguồn bô xit đang được khai thác, nhưng không ai trong những người cư dân nơi đây đã được giải thích rõ ràng về các mỏ bô xit và việc xây dựng và mở rộng các nhà máy tinh luyện alumina, và cũng chẳng biết gì hơn về các kế hoạch cưỡng chiếm đất đai, chuyện đền bù, vân vân. Mặc dù những người dân các làng đều phản đối tới các công ty và cơ quan nhà nước về những thiệt hại do các địa điểm xây dựng gây ra, như nơi chứa cặn thải, như nước thải, như tiếng ồn và độ rung, song chẳng hề có giải pháp cơ bản nào dã được thực thi.

Các công ty cũng không chi trả lương cho công nhân xây dựng vì “thiếu tiền”. Nhiều người trong số công nhân đó là những công nhân di cư từ các vùng xa xôi hẻo lánh tới, rất nhiều người trong số đó về nghỉ Tết xong thì không quay lại làm việc nữa, vì tình trạng công việc cũng bấp bênh. Chẳng ai tin việc chính quyền nói rằng sự phát triển mang lại công ăn việc làm và những cơ hội được đào tạo nghề nghiệp cho cộng đồng và đóng góp vào việc tăng trưởng nền kinh tế địa phương. Bộ Công Thương là cơ quan kiểm chứng dự án nhấn mạnh rằng họ "tôn trọng phong tục tập quán của dân bản địa", nhưng sự thật thì rành rành là khác hẳn.

Trong khi nhà máy tinh luyện alumina ở Lâm Đồng được giả định sẽ bắt đầu sản xuất vào năm 2010, thì kế hoạch xây dựng ban đầu đã bị đẩy lui đến hai năm. Đã hai lần ra quyết định lùi thời hạn đưa nhà máy tinh luyện đó vào sản xuất.

Theo lời giải thích của cơ quan quản lý dự án, những lý do chậm trễ là do các yêu cầu kỹ thuật phức tạp để sản xuất alumina, có những "sai sót" ở vài giai đoạn của quy trình khiến cho công việc sản xuất không ổn định và cũng còn do sự chậm chạp trong việc thu đất. Cũng đã có kế hoạch mở rộng cảng Kê Gà ở tỉnh Bình Thuận để chuyên chở alumina, thế nhưng công việc xây dựng đã không tiến triển cả năm năm sau khi chính phủ ký giấy phép vào năm 2007, và tháng Hai vừa rồi, cuối cùng thì dự án cũng đã chấm dứt. Cũng không có tiến bộ gì trong việc mở rộng các con đường và gia cố cầu nối nhà máy tinh luyện với cảng. Dự án rõ ràng là đã thất bại, song có một điều vẫn còn không rõ ràng, ấy là ai chịu trách nhiệm về chuyện đó.

Có nhiều lời chỉ trích về sự thất bại của nhiếu dự án lớn khác nhau, như dự án phát triển bô xit, như tình trạng tham nhũng ở những doanh nghiệp nhà nước. Tình hình đã ép chính phủ phải lên tiếng trả lời, cho nên vào tháng Ba, đã có cuộc họp để “các bộ trưởng trả lời dân". Khi được hỏi về sự phát triển kế hoạch bô xit bị kéo lê thê, Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng đã nói rằng lý do thất bại là vì đây là “lần đầu thử nghiệm ở Việt Nam", và Việt Nam “không có kinh nghiệm gì trong việc quản lý vốn quá to tát đến thế” (hàng chục tỷ đô-la) và dự án “đòi hỏi những yêu cầu kỹ thuật phức tạp". Tình trạng với chuyện nhà máy điện hạt nhân cũng tương tự.

Đầu năm nay, tôi tổ chức một cuộc hội thảo ở Hà Nội về sự phát triển nguồn lực và chính sách môi trường, với sự trợ giúp của Bộ Công Thương Việt Nam và các đại học, viện nghiên cứu của Nhật Bản. Thế nhưng Bộ Công Thương từ chối thẳng thừng việc đưa vấn đề phát triển bô xit vào chương trình nghị sự và sẽ không cho phép những chuyên gia và trí thức nào có phê phán dự án được tham dự hội thảo. Thậm chí bộ này còn không chấp nhận sự tham gia của Bộ Tài nguyên và Môi trường của Việt Nam, là cơ quan có nhiệm vụ xử lý các vấn đề môi trường. Tôi muốn tạo cơ hội cho những người thúc đẩy dự án và những người phê phán dự án có điều kiện ngồi với nhau và tham gia thảo luận cởi mở, thế nhưng ngay từ giai đoạn chuẩn bị hội thảo thì các ý định của chúng tôi đều bị phá.

PHE CHỐNG LẠI VIỆC XÂY NHÀ MÁY ĐIỆN HẠT NHÂN VÀ NHỮNG CUỘC BẮT BỚ VÔ PHÁP LUẬT

Những nhà trí thức Việt Nam tiếp tục chống lại việc phát triển bô xit cũng chia sẻ thông tin về những tai nạn tại nhà máy Chernobyl và nhà máy điện hạt nhân Fukushima số 1, và đều lên tiếng chống lại các dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân mà Nga và Nhật Bản đang thực hiện tại tỉnh Ninh Thuận. Nhưng các gương mặt chính đều đang bị cơ quan An ninh của Việt Nam theo dõi giám sát, rồi bị bắt bớ vô luật pháp và bị lục soát nhà ở.

Cái xu thế mạnh mẽ ở các quốc gia trên thế giới là tìm cách thực hiện việc kiểm soát mạnh mẽ việc giải quyết các vấn đề liên quan đến các tài nguyên chủ yếu và các dự án phát triển năng lượng. Điều này có nghĩa là đặt chính phủ và các công ty, các cư dân địa phương và các cộng đồng dân thiểu số cũng như các chuyên gia và trí thức, các công dân và các tổ chức phi chính phủ, các tổ chúc quốc tế trên cùng một địa vị ngang bằng như nhau. Thế nhưng chính phủ Việt Nam tuy vẫn nói là đi theo một chính sách ngoại giao “tham gia tích cực vào cộng đồng quốc tế", song thực tế thì đã đi theo hướng ngược hẳn lại. Trong hơn hai chục năm tôi làm nhà quan sát đất nước này, tôi thấy chính phủ Việt Nam bao giờ cũng tìm cách che giấu những sự thật họ không muốn phô ra, và điều này cơ bản không hề thay đổi. Việc xây dựng các nhà máy điện hạt nhân, cùng với một bầu không khí chính trị không đủ công khai cởi mở và sự xóa bỏ tự do ngôn luận, tất cả sẽ gây nên những vấn đề nghiêm trọng trước khi thu được những kết quả về công nghệ và kinh tế. Nhật Bản cần hiểu rõ tình hình Việt Nam và do đó hãy xem xét lại cách thức hợp tác với một đối tác như thế.

A.N.

Nguồn: ajw.asahi.com
Phạm Toàn dịch


No comments:

Post a Comment