NDH - 23/03/2015 11:02:22 SA
Hoàng Nam
Nền kinh tế Việt Nam lại một lần nữa hồi sinh sau nhiều năm trì trệ. Quốc gia Đông Nam Á này có vị trí địa lý thuận lợi khi nằm dọc các tuyến đường biển quan trọng nhất thế giới. Bên cạnh đó là một nền dân số trẻ và đang phát triển.
Dòng vốn đầu tư vào nền kinh tế Đông Nam Á từ những nhà sản xuất lớn như Samsung Electronics Co hay Intel Corp đã tạo cơ hội thứ 2 cho Việt Nam để trở thành một “con hổ” về kinh tế tiếp theo tại Châu Á. Sự mở cửa đổi mới thị trường của Việt Nam tại thập kỷ 80 đã khiến tăng trưởng của đất nước vượt quá 7%. Tuy nhiên, mức tăng trưởng này bị suy giảm trong những năm gần đây do sự gia tăng nợ xấu tại các doanh nghiệp quốc doanh.
Theo PricewaterhouseCoopers (PwC), Việt Nam có tiềm năng để trở thành một trong những nền kinh tế tăng trưởng mạnh nhất từ nay cho đến năm 2050. Việt Nam đang được hưởng lợi khi là một lựa chọn tốt hơn so với Trung Quốc đối với các nhà sản xuất. Hơn nữa, đây cũng là thị trường lý tưởng cho các tập đoàn Nhật Bản tăng cường đầu tư.
Chuyên gia Vikram Nehru của Quỹ Carnegie Endowment for International Peace nhận định Việt Nam có thể trở thành nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất tại Châu Á. Quốc gia này sẽ có mọi yếu tố hỗ trợ cho sự phát triển nhanh chóng nếu chính phủ Việt Nam có thể giải quyết những thách thức trong khu vực quốc doanh.
Dấu hiệu tăng trưởng
Những dấu hiệu cho thấy sự tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam ngày một rõ ràng. Năm 2014, quốc gia này đã vượt qua các đối tác trong khu vực để trở thành nhà xuất khẩu lớn nhất đến thị trường Mỹ trong Hội đồng Các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Điều này đã chứng tỏ sự mạnh mẽ của nền kinh tế Việt Nam trước những quốc gia có ngành sản xuất lâu đời hơn như Thái Lan hay Malaysia.
Giải ngân đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam đã tăng mạnh trong 14 năm qua, đạt mức 12,35 tỷ USD trong năm 2014, tăng 7,4% so với năm 2013 và cao hơn nhiều so với mức 2,4 tỷ USD năm 2000. Hoạt động kinh doanh của tập đoàn Samsung tại quốc gia này đang gia tăng mạnh đến mức chính phủ đã chấp thuận cho công ty này có một cảng vận chuyển hàng không riêng tại sân bay quốc tế Nội Bài.
Ngoài ra, các nhà máy sản xuất đang dịch chuyển từ Trung Quốc sang Việt Nam. Nhà máy sản xuất máy in Kyocera Document Solutions Inc tại Việt Nam đang có kế hoạch tăng gấp 4 lần sản lượng lên 2 triệu đơn vị từ nay cho đến tháng 3/2018. Một phần hoạt động sản xuất của công ty này tại Trung Quốc sẽ được chuyển đến Hải Phòng. Đồng thời, tập đoàn Kyocera Corp cũng đang có kế hoạch xây dựng thêm nhà máy tại đây từ nay đến tháng 8/2015, qua đó khiến Việt Nam trở thành cơ sở sản xuất lớn nhất của doanh nghiệp này.
Thị trường được lợi nhất
Chuyên gia Frederic Neumann của HSBC Holdings Plc cho rằng Việt Nam là thị trường được lợi nhất trong việc giảm sức hút cạnh tranh do gia tăng chi phí và đồng tiền tăng giá tại Trung Quốc. Với việc trở thành thị trường thay thế sớm nhất đối với Trung Quốc, Việt Nam có lợi thế của người đi tiên phong và bắt đầu thể hiện những thành quả từ lợi thế này.
Theo số liệu của hãng tin Blooberg, đồng Nhân dân tệ trên thị trường Thượng Hải đã tăng giá 13% trong 4 năm tính đến năm 2014. Đây là đồng tiền có biểu hiện tốt nhất trong 24 đồng nội tệ của thị trường mới nổi theo dõi bởi Bloomberg.
Chỉ số chứng khoán Việt Nam đã tăng 5,5% trong năm nay, cao hơn mức 4,1% của Indonesia và 2,4% của Malaysia hay 2,2% của Thái Lan.
Theo báo cáo của PwC, tăng trưởng GDP thực tế hàng năm của Việt Nam trong khoảng 2014-2050 dự kiến bình quân đạt 5,3%. Đây là mức tăng trưởng thứ 2 chỉ sau Nigeria. Tăng trưởng GDP của Trung Quốc được dự báo giảm xuống dưới 4%.
Lực lượng lao động là một trong những nguyên nhân hỗ trợ cho kinh tế Việt Nam. Theo Liên Hợp Quốc (UN), có 13% dân số Trung Quốc bước sang tuổi 60 hoặc cao hơn vào năm 2012. Con số này cao hơn so với mức 9% của Việt Nam. Số liệu thống kê của chính phủ cho thấy 40% trong số 90 triệu dân số Việt Nam năm 2013 thuộc độ tuổi lao động (từ 15 đến 49 tuổi).
Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) cho biết mức lương lao động trung bình hàng tháng tại Việt Nam là 197 USD năm 2013, thấp hơn nhiều so với mức 391 USD/tháng tại Thái Lan hay 613 USD/tháng tại Trung Quốc. Sự chênh lệch tiền lương này hiện vẫn đang tiếp tục được nới rộng. Theo ước tính của Economist Intelligence Unit, chi phí lao động sản xuất mỗi giờ của Trung Quốc năm 2019 sẽ cao hơn 177% so với Việt Nam. Con số này năm 2012 là 147%.
Chuyên gia John Hawksworth của PwC nói rằng: “Tôi nhớ khi tôi còn ở Trung Quốc một vài năm trước đây, tôi đã đi mua một đôi giày và nhận ra rằng chúng được sản xuất tại Việt Nam.”
Nợ xấu
Tuy nhiên, cũng có những yếu tố không lạc quan tại Việt Nam.
Các chủ nợ tại Việt Nam đang gặp khó khăn với những khoản nợ xấu còn chính phủ thì đang phải nỗ lực giải quyết những doanh nghiệp nhà nước làm ăn không hiệu quả. Bên cạnh đó là những rủi ro như cơ sở hạ tầng chưa đầy đủ, chênh lệch về kỹ năng và tình trạng tham nhũng vẫn còn tồn tại. Việt Nam đứng thứ 119/175 trong bảng xếp hạng chỉ số tham nhũng năm 2014 (Transparency International’s 2014 Corruption Perceptions Index). Trong khi đó, Trung Quốc chỉ đứng thứ 100.
Hơn nữa, những quốc gia khác tại Đông Nam Á như Philippine và Malaysia cũng đang cạnh tranh với Việt Nam để giành những hợp đồng sản xuất.
Theo chuyên gia Hawksworth, vẫn chưa chắc chắn rằng Việt Nam sẽ thể hiện được tiềm năng vốn có. Trong khi quốc gia này có vị trí địa lý rất tốt thì nền kinh tế nước này phần nào vẫn chưa tận dụng được lợi thế đó nếu tính theo GDP bình quân đầu người.
Lao động chuyên nghiệp
Phần lớn những công việc sản xuất dịch chuyển sang Việt Nam là những công việc có giá trị thấp trong khi Trung Quốc đang nâng giá trị chuỗi sản xuất của mình. Lao động sản xuất của Việt Nam tập trung chủ yếu trong ngành dệt may, đồ nội thất và thiết bị điện tử.
Giám đốc chi nhánh Thượng Hải Karel Eloot của McKinsey & Co nhận định rằng năng suất trong ngành sản của Việt Nam là rất thấp. Đây là cản trở lớn nhất cho việc phát triển hơn nữa của kinh tế Việt Nam.
Chính phủ Việt Nam hiện đang cố gắng giải quyết những khó khăn lớn nhất trong nền kinh tế. Trong năm nay, Việt Nam sẽ chào bán cổ phiếu các công ty nhà nước với một lượng kỷ lục. Theo Moody’s Investors Service, kế hoạch chào bán cổ phần trong 280 doanh nghiệp nhà nước sẽ là một yếu tố tích cực trong tín dụng đối với ngành ngân hàng nước này.
Ngoài ra, Việt Nam cũng đang đàm phán hiệp định thương mại tự do với Liên minh Châu Âu (EU) và cũng tham gia Hiệp định Đối tác Chiến lược Thương mại xuyên Thái Bình Dương (TPP).
“Ngôi sao của khu vực sông Mê Kông”
Chuyên gia Tim Condon của ING Groep NV khi đề cập đến những nền kinh tế khu vực sông Mê Kông (Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan, Việt Nam, tỉnh Vân Nam-Trung Quốc) đã cho rằng “Việt Nam sẽ thay thế Thái Lan để trở thành ngôi sao của khu vực sông Mê Kông.”
Thái Lan được các chuyên gia phân tích và giới truyền thông đánh giá là một nền kinh tế tăng trưởng mạnh- một “con hổ”- trước cuộc khủng hoảng tài chính của Châu Á năm 1997-1998. Tuy nhiên, xuất khẩu của nước này trong 2 năm gần đây đã suy giảm. Trong khi đó, xuất khẩu của Việt Nam ra nước ngoài năm 2014 đã tăng 14%.
Ngân hàng Australia & New Zealand Banking Group Ltd (ANZ) đã nâng dự báo tăng trưởng GDP trong năm nay và những năm tới lên 6,5%. Lý do của ANZ là sự tăng trưởng trong doanh số bán lẻ, gia tăng sản xuất công nghiệp và sự cải thiện trong ngành xây dựng tại Việt Nam.
Giám đốc Ngân hàng Thế giới (WB) chi nhánh Việt Nam Victoria Kwakwa cho biết cấu trúc nền kinh tế Việt Nam đang có sự chuyển mình từ nông nghiệp sang sản xuất công nghiệp. “Các bạn có thể thấy sự phát triển đang diễn ra tại quốc gia này.”
No comments:
Post a Comment