TTO - Thanh tra Chính phủ vừa chỉ ra Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) lỗ là do đầu tư ngoài ngành thiếu hiệu quả, lỗ do “biếu không” đơn vị khác cả chục nghìn tỉ đồng… Thậm chí, giá thành bán điện còn bao gồm cả giá thành xây biệt thự, sân tennis…
>> Đầu tư sai, EVN bắt dân gánh?
Để bù vào những thất thu đó, những năm qua ngành này liên tục đề nghị tăng giá bán điện cho người dân.
Để bù vào những thất thu đó, những năm qua ngành này liên tục đề nghị tăng giá bán điện cho người dân.
Giao chỉ tiêu kinh doanh phải lỗ (?)
Theo kết luận thanh tra, tính đến hết năm 2011, công ty
mẹ EVN đã đầu tư vốn ra ngoài lên đến trên 121.000 tỉ đồng, trong khi
vốn điều lệ của công ty mẹ chỉ có gần 77.000 tỉ đồng. Việc EVN đầu tư ra
ngoài doanh nghiệp vượt vốn điều lệ hơn 45.000 tỉ đã vi phạm quy định
của Bộ Tài chính. Đáng chú ý, mặc dù đầu tư ra ngoài cả trăm ngàn tỉ
đồng nhưng EVN không thu được đồng lãi nào mà lỗ đến 2.195 tỉ đồng.
Việc kinh doanh thua lỗ này còn tập trung tại bảy công
ty 100% vốn của EVN gồm các tổng công ty Điện lực miền Bắc, miền Trung,
miền Nam; Tổng công ty Điện lực TP Hà Nội, TP.HCM; Công ty Nhiệt điện
Uông Bí, Cần Thơ, với số tiền lỗ hơn 3.648 tỉ đồng. Thanh tra Chính
phủ xác định EVN đầu tư cả nghìn tỉ đồng vào những lĩnh vực nhiều rủi ro
như ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán nhưng vượt tỉ lệ vốn góp theo quy
định như tại Công ty Tài chính cổ phần điện lực, Ngân hàng thương mại cổ
phần An Bình, Công ty cổ phần chứng khoán An Bình...
Đối với các đơn vị thành viên của EVN, Thanh tra Chính
phủ đã kiểm tra, xác định vi phạm không kém gì công ty mẹ khi đầu tư
tràn lan ra ngoài và thua lỗ nghiêm trọng. Điển hình là Tổng công ty
Truyền tải điện quốc gia (NPT) không bảo toàn được vốn nhà nước do phải
thực hiện kế hoạch lỗ EVN giao. Theo đó, tính đến hết năm 2011 đơn vị
này lỗ 3.145 tỉ đồng.
Mặc dù thua lỗ nặng nề nhưng NPT còn bị các tổng công
ty điện lực chậm trễ trong việc thanh toán nợ sau khi bàn giao lưới điện
110kV cho các tổng công ty với giá trị hơn 1.000 tỉ đồng. Tương tự như
NPT, Tổng công ty Điện lực Hà Nội cũng không bảo toàn được vốn trong năm
2011 do thực hiện kế hoạch lỗ EVN giao, vốn đầu tư của chủ sở hữu giảm
hơn 328 tỉ đồng. Các tổng công ty khác như Điện lực miền Nam cũng được
giao kế hoạch lỗ trong sản xuất kinh doanh lên đến hơn 1.200 tỉ đồng.
Ngoài ra, hầu hết các tổng công ty được kiểm tra đều đầu tư ra ngoài
ngành nghề kinh doanh chính với số tiền hàng trăm tỉ đồng…
Tính chi phí xây biệt thự, chung cư, sân tennis vào giá bán điện
Theo quy định của Luật điện lực, Bộ Công nghiệp (nay là Bộ Công thương) có trách nhiệm xây dựng và ban hành khung giá phát điện, khung giá bán buôn điện để xác định giá mua điện tại các nhà máy phát điện và giá bán buôn điện cho các tổng công ty điện lực của EVN. Tuy nhiên, Thanh tra Chính phủ cho biết đến tháng 7-2012, Bộ Công thương chưa ban hành khung giá này để EVN có cơ sở thực hiện nên EVN tự quyết định giá bán buôn điện cho các tổng công ty điện lực cao hơn so với giá bán buôn điện bình quân được bộ quy định.
Theo quy định của Luật điện lực, Bộ Công nghiệp (nay là Bộ Công thương) có trách nhiệm xây dựng và ban hành khung giá phát điện, khung giá bán buôn điện để xác định giá mua điện tại các nhà máy phát điện và giá bán buôn điện cho các tổng công ty điện lực của EVN. Tuy nhiên, Thanh tra Chính phủ cho biết đến tháng 7-2012, Bộ Công thương chưa ban hành khung giá này để EVN có cơ sở thực hiện nên EVN tự quyết định giá bán buôn điện cho các tổng công ty điện lực cao hơn so với giá bán buôn điện bình quân được bộ quy định.
Trong khi đó, chi phí truyền tải điện lại được EVN
quyết định, thanh toán cho Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia thấp
hơn mức giá Bộ Công thương phê duyệt. Mặc dù EVN đã có văn bản báo cáo,
giải trình nhưng Bộ Công thương không có ý kiến trả lời nên EVN vẫn áp
dụng. Do đó dẫn đến chưa đảm bảo yêu cầu công khai, minh bạch về giá bán
buôn điện, chi phí truyền tải điện giữa EVN và các đơn vị thành viên.
Đối với công tác triển khai các dự án điện, từ năm 2005
đến tháng 7-2012, EVN triển khai 20/42 dự án chậm tiến độ dẫn đến thiếu
hụt sản lượng điện, tăng chi phí đầu tư cho dự án. Điển hình là dự án
Nhà máy nhiệt điện Uông Bí mở rộng, ngoài số tiền trên 167 tỉ đồng phải
chi thêm ngoài hợp đồng tổng thầu EPC, còn phát sinh chi phí cho khoản
dầu đốt lại lò do xảy ra sự cố phải ngừng hoạt động.
Đáng chú ý, trong sáu dự án nguồn điện gồm nhiệt điện Ô
Môn 1, nhiệt điện Phú Mỹ 1 và 4, nhiệt điện Nghi Sơn 1, nhiệt điện Hải
Phòng 1, nhiệt điện Quảng Ninh 1, đều có hạng mục “khu nhà quản lý vận
hành và sửa chữa”. Tuy nhiên, trên thực tế đó là 355.000 m2
đất được xây dựng gồm nhà ở cho cán bộ với các loại biệt thự đơn lập,
nhà song lập, nhà liền kề, chung cư cao tầng, có cơ sở hạ tầng đi kèm
như nhà trẻ, bể bơi, sân tennis… với tổng giá trị đầu tư trên 595 tỉ
đồng. Toàn bộ chi phí này nằm trong tổng mức đầu tư dự án nguồn điện, do
đó sẽ được tính vào giá bán điện là không đúng quy định.
Trong khi chi cả trăm nghìn tỉ đồng đầu tư ra ngoài và
thua lỗ hàng nghìn tỉ đồng một cách dễ dàng thì EVN lại khó khăn trong
việc chi trả nợ cho các đối tác phát điện trong và ngoài ngành. Cho đến
hết năm 2011, Công ty Mua bán điện của EVN còn nợ hơn 22.000 tỉ đồng của
các nhà máy phát điện, trong đó có hơn 10.000 tỉ đồng là nợ đã quá hạn
thanh toán của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) hơn 9.200 tỉ đồng và Tập
đoàn Than và khoáng sản Việt Nam (TKV) hơn 335 tỉ đồng. Đáng chú ý, toàn
bộ các khoản nợ này đều chưa tính đến các khoản lãi phạt do chậm trả
theo hợp đồng. Khi Thủ tướng có chủ trương khoanh nợ khoản nợ của EVN
với PVN, EVN cũng lờ luôn việc trả nợ khi chậm xây dựng phương án phát
hành trái phiếu của EVN có sự bảo lãnh của Chính phủ để xử lý nợ, đến
thời điểm Thanh tra Chính phủ kiểm tra cũng chưa xây dựng phương án này.
Thậm chí EVN cũng không theo dõi lãi phải trả do chậm thanh toán nên
việc chậm xử lý nợ đã gây nhiều khó khăn cho cả hai bên.
Tiền lãi biến thành chi phí sản xuất điện (!)
Ngoài ra, công ty mẹ EVN còn hướng dẫn hạch toán chuyển nguồn vốn không đúng tại 11 dự án dẫn đến tiền lãi thu được biến thành tiền nằm trong giá thành sản xuất kinh doanh, làm tăng chi phí sản xuất điện.
Ngoài ra, công ty mẹ EVN còn hướng dẫn hạch toán chuyển nguồn vốn không đúng tại 11 dự án dẫn đến tiền lãi thu được biến thành tiền nằm trong giá thành sản xuất kinh doanh, làm tăng chi phí sản xuất điện.
Do thay đổi nguồn vốn hình thành tài sản nên lãi trái
phiếu tương ứng gần 224 tỉ đồng đã được hạch toán vào giá thành sản xuất
kinh doanh điện trong năm, làm tăng chi phí sản xuất điện trong năm
2011. Trong khi đó, khoản tiền này phải được hạch toán vào chi phí lãi
vay của các dự án nguồn điện theo phương án phát hành trái phiếu dưới
hình thức thu hồi vốn đầu tư trích khấu hao tài sản cố định khi tài sản
hoàn thành, đưa vào sử dụng.
Tất cả những khuyết điểm, vi phạm được nêu trong kết
luận thanh tra, Thanh tra Chính phủ cho rằng nguyên nhân chính do lãnh
đạo EVN chưa chấp hành đúng các quy định về quản lý, sử dụng vốn tài
sản; chưa thực hiện đúng quy định về đầu tư xây dựng đối với các dự án
nguồn điện, còn để xảy ra các tồn tại, vi phạm làm tăng chi phí sản xuất
điện; mặc dù đã được cơ quan chức năng cảnh báo nhưng EVN vẫn đầu tư
vào EVN Telecom dẫn đến kinh doanh không hiệu quả, mất vốn nhà nước.
Trách nhiệm này là của hội đồng thành viên, ban tổng giám đốc của EVN và
các tổng công ty đã được kiểm tra. Kết thúc thanh tra, Thanh tra Chính
phủ kiến nghị xử lý tài chính gần 1.100 tỉ đồng và 1,648 triệu USD vi
phạm.
Chi hàng triệu USD để lấy bằng thạc sĩ không được thừa nhận
Trong công tác đào tạo, EVN và khoa sau đại học, Đại
học Quốc gia Hà Nội đã ký hợp đồng đào tạo thạc sĩ quản trị kinh doanh
cho 164 cán bộ thuộc EVN. Số tiền đã thanh toán cho khoa sau đại học là
1,648 triệu USD, các chi phí khác phục vụ việc đào tạo gần 500 triệu
đồng. Thực tế, khoa sau đại học, Đại học Quốc gia Hà Nội lại giao cho
Trung tâm Công nghệ đào tạo và hệ thống việc làm (ETC) thực hiện hợp
đồng. ETC liên kết với Đại học Griggs của Mỹ đào tạo và cấp bằng. Toàn
bộ số tiền đào tạo đều đã được chuyển cho ETC và Đại học Griggs. Tuy
nhiên, bằng thạc sĩ quản trị kinh doanh của trường này cấp chưa được cơ
quan nhà nước của Việt Nam công nhận.
|
EVN “biếu không” Viettel gần 10.000 tỉ đồng
Đối với việc đầu tư vào EVN Telecom, đến thời điểm bàn
giao tài sản cho Viettel, EVN đã đầu tư vào công ty này hơn 2.425 tỉ
đồng và EVN Telecom đã lỗ đến gần 3.000 tỉ đồng dẫn đến việc mất vốn nhà
nước toàn bộ số tiền đã đầu tư. Nguyên nhân thua lỗ được xác định do
lãnh đạo EVN và EVN Telecom đã có khuyết điểm trong việc tổ chức nghiên
cứu đánh giá, lựa chọn công nghệ, mô hình tổ chức kinh doanh chưa phù
hợp, các tổng công ty điện lực vừa kinh doanh điện vừa kinh doanh viễn
thông nên không chuyên nghiệp.
Mặc dù thua lỗ như vậy, đáng ra EVN phải làm hết sức
mình để cắt giảm thua lỗ, bù lại những thiệt hại cho Nhà nước trong việc
chuyển giao EVN Telecom nhưng EVN không thực hiện như vậy mà còn thỏa
thuận không thu phí trong vòng 30 năm đối với toàn bộ hệ thống cáp viễn
thông chuyển giao sang Viettel, các tuyến cáp của Viettel đã, đang và sẽ
triển khai trong toàn bộ hệ thống cột điện của EVN trong hiện tại và
tương lai. Thỏa thuận này đã tạo điều kiện cho Viettel giảm được giá
thành dịch vụ viễn thông, tăng doanh thu tương ứng trên 354 tỉ đồng/năm
(hơn 10.628 tỉ đồng trong 30 năm).
Cũng trong việc thực hiện việc chuyển giao EVN Telecom,
tính đến thời điểm thanh tra, Viettel chưa chi trả cho EVN khoản công
nợ theo các cam kết của hợp đồng đã ký với số tiền hơn 11.000 tỉ đồng.
Theo thỏa thuận này, Viettel phải chi trả trong năm năm, vào ngày 31-3
hằng năm.
|
Nhóm PV
No comments:
Post a Comment